Biofizika İnstitutunda “Hemlə idarə olunan bioelektrik siqnallarının ötürülməsi mexanizmi” mövzusunda elmi seminar keçirilib
Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinin Biofizika İnstitutunda “AMEA-nın 80 illiyinə” həsr olunmuş “Hemlə idarə olunan bioelektrik siqnallarının ötürülməsi mexanizmi” (“Mechanism of heme-controlled bioelectric signal transduction”) mövzusunda elmi seminar keçirilib.
Tədbiri giriş sözü ilə açan Biofizika İnstitutunun baş direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Oktay Qasımov seminar iştirakçılarını, o cümlədən dəvətli qonaqları – Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsinin Biofizika və Biokimya kafedrasının müdiri, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Rövşən Xəlilovu və Azərbaycan Tibb Universitetinin Bioloji kimya kafedrasının nəzdində fəaliyyət göstərən elmi-tədqiqat laboratoriyasının kiçik elmi işçisi Hafiz Osmanovu salamlayıb.
Oktay Qasımov çıxışında seminarın aktuallığını vurğulayaraq qeyd edib ki, ion kanalları hüceyrə fəaliyyətinin tənzimlənməsində mühüm rol oynayır. “İon kanalları bioloji sistemlərin enerji mübadiləsinin əsas elementlərindən biridir. Onlar həm kardioloji, həm neyrofizioloji, həm də onkoloji proseslərdə kritik əhəmiyyət daşıyır, çünki enerji metabolizmi birbaşa ion axınlarından asılıdır”, – deyə alim bildirib.
Daha sonra Biofizika İnstitutunun “Hüceyrə siqnalının ötürülməsi” laboratoriyasının kiçik elmi işçisi Aysel Ə. Əliyeva mövzu üzrə ətraflı elmi təqdimatla çıxış edib. Məruzəçi hemin ion kanallarının aktivliyinə təsir mexanizmini izah edərək, bu prosesin hüceyrədə bioelektrik siqnallarının ötürülməsindəki rolunu təqdim edib.
Aysel Əliyeva bildirib ki, ion kanalları müəyyən ionlar üçün seçici keçirici olan membran zülallarıdır və onların fəaliyyəti hem kimi siqnal molekulları tərəfindən tənzimlənə bilər. O, müxtəlif tip ion kanallarının – KATP, ENaC, Kv1.4, Kv10.1, Kv11.3 və BK kanallarının – hemlə qarşılıqlı təsiri barədə son elmi məlumatları da iştirakçılara təqdim edib.
Məruzədə həmçinin qeyd olunub ki, hem molekulunun kanal aktivliyinə təsiri fərqli xarakter daşıyır: məsələn, KATP kanalının aktivliyini artırdığı halda, ENaC və Kv10.1 kanallarının aktivliyini azaldır. Əldə olunan nəticələrə əsasən, hemin BK kanalının fəaliyyətinin tənzimlənməsində də mühüm siqnal molekulu rolunu oynadığı müəyyən edilib.
Təqdimat zamanı BK kanalının C-terminal hissəsində yerləşən hemə həssas domenin struktur analizi, sitoxrom C ailəsinə bənzər xüsusiyyətlər və bu oxşarlığın kanalın funksional mexanizminə təsiri barədə də geniş məlumat verilib.
Sonda seminar iştirakçıları mövzu ətrafında fikir mübadiləsi aparıb, Aysel Əliyeva verilən sualları ətraflı cavablandırıb. Tədbirin sonunda AMEA-nın müxbir üzvü Oktay Qasımov gənc tədqiqatçıya maraqlı və elmi əhəmiyyətli məruzəsinə görə təşəkkür edib, tədqiqatın gələcəkdə beynəlxalq elmi müstəvidə davam etdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb.
