Professor Haqverdi Cəfərovun 80 illik yubileyi qeyd olunub

02 may 2018-ci il tarixində AMEA-nın Biofizika İnstitutunda “Ekoloji biofizika” laboratoriyasının aparıcı elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru, əməkdar elm xadimi, professor Haqverdi İsmayıl oğlu Cəfərovun anadan olmasının 80 illik yubileyi ilə bağlı tədbir keçirilmişdir. Tədbirdə Bakı Dövlət Universitetinin, Azərbaycan Tibb Universitetinin professor və müəllim heyətləri, AMEA Fiziologiya institutunun, Radiasiya Problemləri institutunun, Fizika institutunun və Molekulyar biologiya və biotexnologiyalar institutunun alimləri iştirak etmişdir.

İnstitutun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Oktay Qasımov Haqverdi müəllimin elmi fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat verdi. Sonra “Ekoloji biofizika” laboratoriyasının müdiri professor Tokay Hüseynov çıxış edərək Haqverdi müəllimin həyat və elmi yaradıcılığı haqqında geniş məruzə etdi. Dəvət olunan qonaqlar da onunla bağlı olan xatirələrini paylaşdılar.

Haqverdi İsmayil oğlu Cəfərov 1 may 1938-ci ildə Gədəbəy rayonunun Böyük Qarabulaq (Miskinli) kəndində anadan olmuşdur. 1957-ci ildə Miskinli kənd orta məktəbini gümüş medalla bitirərək Azərbaycan Dövlət Universitetinin biologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. 1962-ci ildə həmin fakültəni fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1963-cü ildə Moskva Dövlət Universitetinə imtahan verərək müsabiqə yolu ilə biologiya fakültəsinin Biofizika ixtisası üzrə aspiranturaya daxil olaraq 1966-cı ildə müvəffəqiyyətlə dissertasiya işini müdafiə etmişdir.

1966-cı ilin noyabr ayından Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Fiziologiya İnstitutunda “Biofizika” laboratoriyasında əvvəlcə kiçik elmi işçi, sonra böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 1972-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin qərarına əsasən “Resepsiyanın biofizikası” laboratoriyası açılmışdır və müsabiqə yolu ilə o, laboratoriyanın rəhbəri seçilmişdir. Həmin laboratoriyada görmə kaskadının fotofiziki və fotokimyəvi proseslərinin öyrənilməsi ilə bağlı elmi işlər aparmışdır. Həmin dövrdə laboratoriya SSRİ-nin aparıcı elmi müəssisələri ilə kooperasiyada elmi fəaliyyətlə məşğul olmuş, eləcə də təsərrüfat hesabı əsasında Balıq sənayesi, Müdafiə sənayesi, Mülki Aviasiya nazirlikləri və digər təşkilatlarla elmi işlər aparmışdır.

1972-ci ildən başlayaraq fotoreseptorların funksional fəaliyyətində selenin rolunun olduğunu kəşf etməsinə görə “Elm və texnika” sahəsində Azərbaycan Dövlət mükafatı almışdır. 1976-cı və 1978-ci illərdə elmi nailiyyətlərinə görə “Əməklə fərqlənmə” və “Şərəfli əmək” medalları ilə təltif edilmişdir. Həmin illərdə Ümumittifaq Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin “mayalanmış kürünün saxlama rejiminin təyin olunmasına” görə gızıl medalına layiq görülmüşdür.

1969-cu ildə Biofizika ixtisası üzrə dosent attestatı almışdır. 1983-cü ildə Minsk şəhərində tanınmış Biofizika mərkəzində (indiki Biofizika və Biomühəndislik institutu) Biofizika ixtisası üzrə elmlər doktoru dərəcəsi almaq üçün dissertasiya müdafiə etmişdir. 1987-ci ildə SSRİ-in Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən Biofizika ixtisası üzrə professor elmi rütbəsinə layiq görülmüşdür. 1991-ci ildə M.Ə. Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universitetinin biologiya fakültəsində əvvəlcə “Biostimulyatorlar” laboratoriyasına müdir və “Fiziologiya” kafedrasına professor vəzifəsinə keçmişdir. 1992-ci ildə müsabiqə yolu ilə həmin kafedraya müdir seçilmişdir. 1996-cı ildən 2002-ci ilə qədər Türkiyə Respublikasında Niqdə və Çanakkala Universitetində professor, “Molekulyar biologiya” kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Azərbaycana qayıtdıqdan sonra 2003-cü ildən Səhiyyə Nazirliyinin Oftalmologiya İnstitutunda “Eksperimental oftalmologiya” laboratoriyasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. 2003-cü ildən “Odlar Yurdu” Universitetində “Biofizika və Biokimya” kafedrasının müdiri, 2002-2008 illər ərzində Beynəlxalq Universitetdə professor, “Biokimya və Biofizika” kafedrasının müdiri, 2008-ci il noyabr ayından AMEA-nın Fizika İnstitutunda “Ekoloji biofizika” laboratoriyasında aparıcı elmi işçi vəzifəsində işləmişdir. Azərbaycan Biofizika Cəmiyyətinin və Rusiya Biofizika Cəmiyyətinin üzvüdür. 2016-cı ildən AMEA-nın Fizika Institutunda magistrlərə mühazirə oxuyur və hal-hazırda AMEA-nın Biofzika Institutunda “Ekoloji biofizika” laboratoriyasında aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır.

Elmi fəaliyyət dövründə respublikada və xaricdə 200-ə qədər elmi işləri nəşr olunub, 6 monoqrafiya, 10 patentin müəllifidir, 32 fəlsəfə doktoru və 6 elmlər doktoru hazırlamışdır. Əsas elmi nailiyyətləri bunlardır: mitoxondrilərın xarici membranlarının hüceyrələrin ölümündə rolunun müəyyən edilməsi; lipidlərin sərbəst-radikallı oksidləşməsinin fotoreseptorların fəaliyyətində rolunun müəyyən edilməsi; bioloji obyektlərin konservasiyası üçün optimal metodların hazırlanması və onların canlılığının qiymətləndirməsi; ətraf mühitin çirklənməsi problemləri və s.

03 May 2018

Paylaş