29 oktyabr 2024-cü il tarixində AR Elm və Təhsil Nazirliyinin Biofizika İnstitutunda elmlər doktoru hazırlığı üzrə doktorantın attestasiyası keçirilib.
Biofizika İnstitutunun doktorantı Leylaxanım Məlikova Attestasiya Komissiyasının iclasında illik elmi fəaliyyətinin nəticələrini təqdim edib. İclasın sədri, biologiya elmləri doktoru Kərim Qasımovun rəhbərliyi altında baş tutan görüşdə, L.Məlikova süd vəzi xərçənginin profilaktikası, diaqnostikası və müalicəsinə yönəlmiş multidissiplinar yanaşmalar barədə ətraflı məlumat verib.
Leylaxanım Məlikova hesabatında qeyd edib ki, süd vəzi xərçənginin erkən mərhələdə aşkar edilməsi üçün təklif olunan metodların daha dəqiq, sərfəli və multidissiplinar yanaşmaları ehtiva etməsi böyük əhəmiyyət daşıyır. O, ənənəvi üsullar kimi istifadə olunan ultrasəs və mammoqrafiya ilə yanaşı, müasir skrininq vasitələrinin, xüsusən də ddPZR (droplett digital PCR) və Sirkulyasiya edən Şiş DNT-sinin təyini kimi yanaşmaların tətbiqinin də zəruriliyini vurğulayıb. Məqsəd xəstəliyi ilk mərhələlərdə aşkarlamaq və xəstələrin sağalma şansını artırmaqdır.
Daha sonra L.Məlikova xəstəliyin irsi və ailəvi xarakter daşımasının müəyyən edilməsinə xüsusi diqqət yetirdiyini bildirib. O, təqdimatında ailə şəcərəsi və genetik məlumatların öyrənilməsinin ailəvi xərçənglərin təsbitində oynadığı rolu vurğulayıb. Məlikova belə xəstələrdə multidissiplinar yanaşmanın tətbiqi ilə xəstəlik riski daşıyan ailə üzvlərinin erkən profilaktik tədbirlərdən yararlanmasının vacibliyindən danışıb.
O, həmçinin somatik və irsi mutasiyaların xəstəliyin inkişafındakı rolu barədə ətraflı məlumat verərək BRCA1, BRCA2, və TP53 genlərində baş verən dəyişikliklərin süd vəzi xərçənginin formalaşmasında mühüm rol oynadığını qeyd edib. Belə mutasiyaların xəstəliyin gedişini necə dəyişdirdiyini izah edərək, somatik mutasiyaların tədqiqatlarında əldə etdiyi elmi nəticələrdən bəhs edib. Bu genlərdə aşkarlanan mutasiyaların təhlili ilə xəstələrin müalicə strategiyasının müəyyənləşdirilməsi üzrə yeni yanaşmaların önəmini vurğulayıb.
Sonda Leylaxanım Məlikova, gələcək araşdırmalarında əldə edilən məlumatları geniş təhlil edərək süd vəzi xərçənginin erkən aşkar edilməsində istifadə olunan metodları inkişaf etdirməyi hədəflədiyini qeyd edib. Beynəlxalq elmi ədəbiyyatlarda yer alan yeni məlumatları nəzərə alaraq bu sahədə daha dərin elmi yanaşmaların tətbiqinə yönəlməyi planlaşdırdığını bildirib.
Leylaxanım Məlikovanın təqdimatından sonra iclas iştirakçıları ona gördüyü işlə bağlı suallar veriblər. Xüsusilə gənc alimlər onun tədqiqatları ilə maraqlanıb, Məlikovanın süd vəzi xərçənginin erkən aşkarlanması və irsi mutasiyaların təsiri barədəki araşdırmaları ilə bağlı geniş suallar verib, yeni multidissiplinar yanaşmaların metodikası və tətbiq sahələri barədə məlumat alıblar.
Son olaraq, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Biofizika İnstitutunun elmlər doktoru hazırlığı üzrə doktorantı, b.ü.f.d. Leylaxanım Məlikovanın 2024-cü il üzrə attestasiyası məqbul hesab edilib.