Biofizika İnstitutunun əməkdaşı Baş Səhiyyə İdarəsində çıxış edib

AMEA-nın Biofizika İnstitutunun Ekoloji biofizika laboratoriyasının müdiri, biologiya elmləri doktoru, professor Tokay Hüseynov Bakı şəhər Baş Səhiyyə İdarəsində məruzə ilə çıxış edib.

Məruzə ətraf mühit amillərindən biri olan seleniumun statusunun COVID-19, Ebola və digər RNT virus infeksiyalarının genomuna daxil olan HİV/AİDS-in inkişafına və patogenliyinə təsirinə dair çoxsaylı tədqiqatlar əsasında aparılan araşdırmalara həsr olunub.

T.Hüseynov mövcud və elmi cəhətdən sübut edilmiş tədqiqatlara əsaslanaraq qeyd edib ki, kimyəvi elementlərdən biri olan Selenin (Se) insan qidasında çatışmazlığı dövrümüzün ən çox yayılmış virus xəstəliklərinin inkişafına səbəb ola bilər. O, Hantavirus, Koksaki, quş qripi, Ebola və digər təhlükəli virus xəstəliklərinin COVID-19-a bənzər simptomlara malik olduğunu deyib.

Məruzəçi vurğulayıb ki, bir çox ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda artmaqda olan selenium çatışmazlığı birbaşa antropogen insan fəaliyyəti ilə əlaqəli ekoloji vəziyyətin ciddi şəkildə pisləşməsi ilə nəticələnir. Xüsusilə, qaz anhidritlərinin əhəmiyyətli dərəcədə atmosferə atılmasına, torpağın turşuluğuna, eləcə də ağır elementlərə səbəb olan enerji, sənaye, rabitə, nəqliyyat sahələrinin intensiv inkişafı nəticəsində bitkilər tərəfindən udulan və onlar vasitəsilə insan orqanizminə daxil olan seleniumun hərəkətli formalarının azalmasına səbəb olur.

Professorun sözlərinə görə, Selenin dərman kimi istifadə edilməsi (əsasən natrium selenit şəklində) xəstələrin vəziyyətinin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmasına, hətta tam sağalmasına (Koksaki virusu – Keşan əyaləti, Çin) səbəb olub. Qeyd edib ki, Selenium Cənubi Qərbi Afrikada xəstəliyin HİV-dən QİÇS-ə yoluxmasının qarşısını alan əsas dərmanlardan biri olub. Selenium çatışmazlığından əziyyət çəkən dünyanın bir çox ölkələrində, o cümlədən inkişaf etmiş ölkələrdə və Asiyanın əksər hissəsində, Avstraliyada, Afrikada, habelə bir çox MDB ölkələrində (Rusiya, Ukrayna, Belarusiya və s.) və Baltikyanı ölkələrdə Seleniumun vəziyyətinin normallaşmasını təmin etmək istiqamətində qanunvericilik səviyyəsində dövlət proqramları qəbul edilib.

COVID-19-un tənəffüs xəstəliklərindən daha çox damar xəstəliyi olduğunu söyləyən məruzəçi virusun faciəvi nəticələrinin əsasən qanın laxtalanması ilə əlaqədar olduğunu, natrium selenitin isə antitrombotik xüsusiyyətlərə malik və tromboksanın yaranmasına mane olduğunu vurğulayıb.

Alimin sözlərinə görə, bununla yanaşı, iflicin inkişafı ilə birbaşa əlaqəli olan trombopeniyanın COVID-19 virusuna yoluxma zamanı baş verdiyi də aşkar edilib: “Bütün bunlar koronavirusa qarşı həssaslığın və onun ağırlaşmalarının seleniumun orqanizmə qəbul dərəcəsindən asılı olduğunu göstərir. Natrium selenit özü bu xəstəliyin müalicəsində təsirli ola bilər”, – deyə T.Hüseynov bildirib.

29 İyul 2020

Paylaş